Sayı : RDYD.2021/2084                                                                    27.10.2021

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne

                                                    Ankara

            Batman Barajı’ndan Batman Çayı’na su bırakılmadığı şeklindeki duyumlar üzerine 26.10.2021 tarihinde Baro Başkanımız Av. Erkan Şenses, Batman Çevre Gönüllüleri Derneği Başkanı Hasan Argunağa ve Batman Çevre Gönüllüleri Derneği yönetim kurulu üyesi Nizamettin İzgi’den oluşan heyet Malabadi’de bulunan Batman Barajı Hidro Elektrik Santrali’ne geçmişlerdir.

            Heyet Hidro Elektrik Santrali’nden Batman Çayı’na doğal hayatın devamı için mansaba su bırakılmadığını gözlemlemiştir.

            Tarım ve Orman Bakanlığı’nın çıkardığı Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 15. maddesine göre:

         “Şirket, dere yatağının su alma yeri mansabında doğal hayatın idamesini sağlar ve bu kesimde su haklarını karşılayacak miktardaki suyu kesintisiz ve dalgalanma yapmadan yatağa bırakır. Doğal hayat için dere yatağına bırakılacak suyun miktar ve zamanlaması, kurulacak hidroelektrik enerji üretim tesisleri ile ilgili şirket tarafından hazırlanacak ÇED raporunda/Proje Tanıtım Dosyasında belirlenir. Ancak, doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı projeye esas alınan son on yıllık ortalama akımın en az %10’u kadar olmak zorundadır. ÇED raporu sürecinde ekolojik ihtiyaçlar göz önüne alındığında bu miktarın yeterli olmayacağının belirlenmesi durumunda miktar artırılır. Belirlenen bu miktara mansaptaki diğer teessüs etmiş su hakları ayrıca ilave edilerek, kesin proje çalışmaları belirlenen bu toplam miktar dikkate alınarak yapılır. Nehirde son on yıllık ortalama akımın %10’undan daha az akım olması halinde suyun tamamı doğal hayatın devamı için mansaba bırakılır”.

            Akarsu yatağına bırakılan suyun miktarı, doğal hayatın sürekliliği açısından hayati öneme sahiptir. HES'lerden nehirlere az oranda su bırakılması sucul canlıların yok olmasına, beslenme, üreme ve göç davranışlarında kısıtlamalara neden olur. HES işletimi nedeniyle akarsu yatağına bırakılan suyun azalması sonucunda ortam nemi azalır. Yer altı suları yeterince beslenemez. Bu durum, bitki örtüsünü ve bunlarla yakın ilişkili biyolojik çeşitliliği olumsuz etkiler. Akarsu yakınlarındaki bitki örtüsünün sel azaltıcı bir işlevi vardır. HES işletimi sonucunda azalmış bitki örtüsü aynı zamanda taşkın kontrolünün de azalması anlamına gelir. Akarsudaki suyun derinliğinin azalması, balıkların su içindeki hareketlerini olumsuz etkiler.

            Yukarıda da belirttiğimiz üzere Batman Barajı’ndan Batman Çayı’na su bırakılmamasının önümüzdeki günlerde toplu balık ölümlerine yol açacağı kuşkusuzdur; bu nedenle Batman Barajı Hidro Elektrik Santrali’nden Batman Çayı’na yönetmelik hükümleri doğrultusunda su bırakılmasını, işlemden Baromuza bilgi verilmesi hususunda gereği bilgilerinize sunulur.

            Saygılarımla.

                                                                                                        Av. Erkan ŞENSES

                                               Batman Baro Başkanı

Sayı : RDYD.2021/2085                                                                       27.10.2021

Elektrik Üretim Anonim Şirketi’ne

                                               Ankara

            Batman Barajı’ndan Batman Çayı’na su bırakılmadığı şeklindeki duyumlar üzerine 26.10.2021 tarihinde Baro Başkanımız Av. Erkan Şenses, Batman Çevre Gönüllüleri Derneği Başkanı Hasan Argunağa ve Batman Çevre Gönüllüleri Derneği yönetim kurulu üyesi Nizamettin İzgi’den oluşan heyet Malabadi’de bulunan Batman Barajı Hidro Elektrik Santrali’ne geçmişlerdir.

            Heyet Hidro Elektrik Santrali’nden Batman Çayı’na doğal hayatın devamı için mansaba su bırakılmadığını gözlemlemiştir.

            Tarım ve Orman Bakanlığı’nın çıkardığı Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 15. maddesine göre:

            “Şirket, dere yatağının su alma yeri mansabında doğal hayatın idamesini sağlar ve bu kesimde su haklarını karşılayacak miktardaki suyu kesintisiz ve dalgalanma yapmadan yatağa bırakır. Doğal hayat için dere yatağına bırakılacak suyun miktar ve zamanlaması, kurulacak hidroelektrik enerji üretim tesisleri ile ilgili şirket tarafından hazırlanacak ÇED raporunda/Proje Tanıtım Dosyasında belirlenir. Ancak, doğal hayatın devamı için mansaba bırakılacak su miktarı projeye esas alınan son on yıllık ortalama akımın en az %10’u kadar olmak zorundadır. ÇED raporu sürecinde ekolojik ihtiyaçlar göz önüne alındığında bu miktarın yeterli olmayacağının belirlenmesi durumunda miktar artırılır. Belirlenen bu miktara mansaptaki diğer teessüs etmiş su hakları ayrıca ilave edilerek, kesin proje çalışmaları belirlenen bu toplam miktar dikkate alınarak yapılır. Nehirde son on yıllık ortalama akımın %10’undan daha az akım olması halinde suyun tamamı doğal hayatın devamı için mansaba bırakılır”.

            Akarsu yatağına bırakılan suyun miktarı, doğal hayatın sürekliliği açısından hayati öneme sahiptir. HES'lerden nehirlere az oranda su bırakılması sucul canlıların yok olmasına, beslenme, üreme ve göç davranışlarında kısıtlamalara neden olur. HES işletimi nedeniyle akarsu yatağına bırakılan suyun azalması sonucunda ortam nemi azalır. Yer altı suları yeterince beslenemez. Bu durum, bitki örtüsünü ve bunlarla yakın ilişkili biyolojik çeşitliliği olumsuz etkiler. Akarsu yakınlarındaki bitki örtüsünün sel azaltıcı bir işlevi vardır. HES işletimi sonucunda azalmış bitki örtüsü aynı zamanda taşkın kontrolünün de azalması anlamına gelir. Akarsudaki suyun derinliğinin azalması, balıkların su içindeki hareketlerini olumsuz etkiler.

            Yukarıda da belirttiğimiz üzere Batman Barajı’ndan Batman Çayı’na su bırakılmamasının önümüzdeki günlerde toplu balık ölümlerine yol açacağı kuşkusuzdur; bu nedenle Batman Barajı Hidro Elektrik Santrali’nden Batman Çayı’na yönetmelik hükümleri doğrultusunda su bırakılmasını, işlemden Baromuza bilgi verilmesi hususunda gereği bilgilerinize sunulur.

            Saygılarımla.

                                                              Av. Erkan ŞENSES

                                                            Batman Barosu Başkanı